Co to właściwie jest integracja sensoryczna?

Integracja sensoryczna (SI, ang. sensory integration) to proces, podczas którego mózg dziecka odbiera, analizuje i reaguje na informacje dostarczane przez zmysły. Są to m.in.: wzrok, słuch, dotyk, równowaga czy czucie głębokie. Prawidłowa integracja tych bodźców pozwala dziecku sprawnie funkcjonować w codziennych sytuacjach, takich jak zabawa, nauka czy interakcje społeczne.

W sytuacji, gdy mózg dziecka ma trudności z przetwarzaniem informacji sensorycznych, mówimy o zaburzeniach integracji sensorycznej. Te zaburzenia mogą prowadzić do problemów z codziennym funkcjonowaniem, utrudniając normalne życie zarówno dzieciom, jak i ich rodzinom.

Jak działają zmysły dziecka?

Integracja sensoryczna obejmuje współpracę kilku zmysłów, takich jak:

• Dotyk: odbiór faktury przedmiotów, temperatury i bliskości fizycznej.
• Wzrok: rozpoznawanie kształtów, kolorów oraz orientacja przestrzenna.
• Słuch: interpretacja dźwięków i odgłosów otoczenia.
• Smak i węch: reakcje na pokarmy oraz bodźce zapachowe.
• Układ przedsionkowy (równowaga): odczuwanie ruchu i pozycji ciała w przestrzeni.
• Propriocepcja (czucie głębokie): świadomość pozycji własnego ciała, siły nacisku oraz koordynacja ruchów.

Zaburzenia w pracy choćby jednego z tych zmysłów mogą prowadzić do problemów ze skupieniem, emocjami lub koordynacją.

Integracja sensoryczna a codzienne życie dziecka

Problemy z integracją sensoryczną często zauważalne są w codziennych czynnościach dziecka:

• nadmierna reakcja na hałas lub jasne światło,
• unikanie kontaktu fizycznego i przytulania,
• wybiórczość pokarmowa,
• problemy z koncentracją,
• niezdarność, częste potykanie się lub przewracanie.

Zauważając takie objawy, warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże ocenić, czy dziecko potrzebuje terapii integracji sensorycznej.

Kiedy mówimy o zaburzeniach integracji sensorycznej?

Zaburzenia integracji sensorycznej występują wtedy, gdy trudności dziecka z odbieraniem i przetwarzaniem bodźców trwają dłużej i mają negatywny wpływ na jego codzienne funkcjonowanie.

Najczęściej wyróżniamy trzy typy zaburzeń:

• Nadwrażliwość sensoryczna – dziecko intensywnie reaguje na bodźce, które innym nie sprawiają problemów (np. drażni go hałas czy dotyk ubrań).
• Podwrażliwość sensoryczna – dziecko potrzebuje silnych bodźców, aby zareagować (nie zauważa np. bólu lub niskich temperatur).
• Zaburzenia planowania ruchu (praktyczne) – trudności z nauką nowych ruchów, niezgrabność ruchowa.

Zaburzenia te można skutecznie diagnozować i leczyć dzięki odpowiedniej terapii SI, prowadzonej przez wykwalifikowanych terapeutów.

Co zrobić, gdy zauważysz problem u dziecka?

Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko może mieć problemy związane z integracją sensoryczną:

• Zapisz obserwowane objawy.
• Skontaktuj się z terapeutą integracji sensorycznej.
• Weź udział w konsultacji diagnostycznej.
• Rozpocznij odpowiednio dobraną terapię SI, jeśli będzie to konieczne.

Pamiętaj, że wczesna interwencja pozwala na szybkie wprowadzenie skutecznych działań wspierających rozwój Twojego dziecka.